Το έλλειμα θα σας φάει... (και άλλες παπαριές)

Σύμφωνα με τον Αμερικανό οικονομολόγο Μαρκ Βάισμπροτ από την Ουάσιγκτον, τα προγράμματα οικονομικής σταθεροποίησης μέσω λιτότητος, που επέβαλε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σε 41 χώρες κατά τα τελευταία έτη, όχι μόνο δεν σταθεροποίησαν ούτε μία από αυτές, αλλά τις αποσταθεροποίησαν και τις αποδυνάμωσαν όλες ακόμη περισσότερο. Κατά συνέπεια, εάν οι λέξεις διατηρούν ακόμη το περιεχόμενό τους, το κυριότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα μας, όπως βέβαια και όλες οι άλλες, δεν είναι τόσο το δημόσιο έλλειμμα, ούτε το χρέος, που, ως γνωστόν, υπολείπεται αισθητά από τα αντίστοιχα μεγέθη μεγάλου αριθμού άλλων χωρών της Ευρώπης, αλλά κυρίως η ανάκαμψη των ρυθμών της οικονομίας και η αυξητική δυναμική των εισοδημάτων, που επί του παρόντος καταγράφουν αρνητικές επιδόσεις.

Ο πειρασμός είναι μεγάλος για να μην αναφερθώ στον Αμερικανό νομπελίστα Πολ Κρούγκμαν1, ο οποίος δηλώνει προκλητικά και επιγραμματικά: Στους ιέρακες, που επισείουν τα δημόσια ελλείμματα και το δημόσιο χρέος και τρομοκρατούν με αυτά τον λαό, απαντώ πολύ απλά: πρόκειται για μεγάλης εκτάσεως χειραγώγηση και παραποίηση των στοιχείων, αλλά και τελικά τα ελλείμματα δεν παίζουν καθοριστικό ρόλο. Καθοριστικό ρόλο παίζει η κατάσταση της οικονομίας, δηλαδή η ικανότητά της να αυξάνει τα εισοδήματα. Εννοείται εδώ ότι η αυξητική δυναμική των εισοδημάτων συνιστά προϋπόθεση για τη ρεαλιστικότερη και ευκολότερη εκ των υστέρων κάλυψη των ελλειμμάτων και αποπληρωμή του χρέους. Ο ίδιος πηγαίνει ακόμη πιο μακριά.
Το δημόσιο έλλειμμα συνεπάγεται ιδιωτικό πλεόνασμα στην αμερικανική οικονομία. Οι ιδιωτικές δαπάνες υπερέβαιναν τα ιδιωτικά εισοδήματα κατά 3,6% του αμερικανικού ΑΕΠ το 2006, ενώ η υπέρβαση των δαπανών ανήλθε σε 5,6% στις αρχές του 2009. Η αύξηση της ιδιωτικής δαπάνης οφείλεται σε αντίστοιχη διόγκωση του δημόσιου ελλείμματος. Η αύξηση των δημόσιων ελλειμμάτων επέτρεψε στην Αμερική τη χρηματοδότηση της ιδιωτικής δαπάνης, με ποικίλους τρόπους. Είτε με την αυτόματη αύξηση των επιδομάτων ανεργίας είτε με την αποφορολόγηση των εισοδημάτων είτε ακόμη με την αύξηση των δημόσιων δαπανών σε πρόσθετα μισθολόγια.
Συγκρατήθηκε έτσι η σημερινή κρίση στα όρια της «Μεγάλης Υφεσης» (Recession) και δεν έφθασε σε εκείνα της «Μεγάλης Κατάθλιψης» (Depression), που είχε λάβει το 1930, όταν οι δημόσιες δαπάνες είχαν παραμείνει σε ασύγκριτα πιο χαμηλά επίπεδα. Με δυο λόγια, συμπεραίνει ο Αμερικανός νομπελίστας, τα ελλείμματα έσωσαν σήμερα τον κόσμο, από μια κρίση απειλητικότερη εκείνης του 1930. Οχι βέβαια ότι τα ελλείμματα και τα χρέη δεν αποτελούν πρόβλημα, όμως επιβάλλεται ιεράρχηση των προβλημάτων: προηγείται όλων η αποκατάσταση του αυξητικού ρυθμού της οικονομίας, ώστε και τα λοιπά προβλήματα ν' αντιμετωπισθούν στη συνέχεια υπό ευνοϊκότερους όρους.
http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=15/01/2010&s=analysh-sta-gegonota