Πέμπτη 13 Μαρτίου 2014

Η εξουσία στο πετσί τους

από Jungle report

"Η εξουσία στο πετσί τους" (βιβλίο του Ζ. Σεγκελά

13 Μαρ 2014 , 10:47 π.μ.
(....'η αλλιώς: "Επικοινωνιολόγοι"- Αυτοί που εγγυώνται την επιβίωση του συστήματος)

Στην δεκαετία του 1980, ο Φρανσουά Μιτεράν, αναδείχθηκε  πρόεδρος της Γαλλικής δημοκρατίας, κερδίζοντας τις εκλογές (του  1981). Νίκησε τον Ζισκάρ ντ' Εσταίν, συγκεντρώνοντας το 51,75% των  ψήφων. Το αξίωμα του προέδρου, το διατήρησε ως το 1994, ενώ και το 1988 είχε κερδίσει τις προεδρικές εκλογές στο δεύτερο γύρο, με 54,01%, με συνηποψήφιο τον Ζακ Σιράκ. Η force tranquille,  η "ήρεμη δύναμη" είχε επικρατήσει. 

Ο άνθρωπος του Μιτεράν, ο "άνθρωπος πίσω από τη σκηνή" ήταν ο Ζακ Σεγκελά. 

Σεπτέμβριος 2002 Βρετανία. Σύμφωνα με επιστολή -που περιήλθε αργότερα (2003) στην κατοχή του και δημοσίευσε Guardian - ο  Αλαστερ Κάμπελ, δεξί χέρι του Τ. Μπλαίρ  φέρεται πως εισηγήθηκε να προστεθεί σε σχετική έκθεση περί  της ύπαρξης όπλων μαζικής καταστροφής στο Ιράκ, η φράση ότι  "το Ιράκ δύναται να κάνει χρήση όπλων μαζικής καταστροφής σε διάστημα μόλις 45 λεπτών". 

Φυσικά τα επακόλoυθα αυτής της φράσης και το πως αξιοποιήθηκε, είναι γνωστά.

Ο Α. Κάμπελ, όντας το δεξί χέρι του βρετανού πρωθυπουργού, ήταν ο δικός του spin doctor. Ο άνθρωπος που απαντούσε (ή διαμόρφωνε τις συνθήκες προς τις απαραίτητες  απαντήσεις στο ερώτημα που έθετε ο Μπλαίρ "Ήθελα να ήξερα τι σκέφτεται ο κόσμος για μένα" 

Για την Ιστορία, ο Guardian δημοσίευσε την επιστολή  προς την κοινοβουλευτική επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων που καλούταν να εξακριβώσει κατά πόσο ευσταθούσαν οι κατηγορίες ότι η Ντάουνινγκ  Στριτ ανασκεύασε ορισμένες εκ των πληροφοριών των μυστικών υπηρεσιών ώστε να πείσει για τη αναγκαιότητα του πολέμου σε βάρος του Ιράκ. 

Ο επικεφαλής του γραφείου Τύπου του Βρετανού πρωθυπουργού αναγνωρίζει ότι εισηγήθηκε συνολικά έντεκα αλλαγές στο προσχέδιο του φακέλου που δόθηκε στη δημοσιότητα στην τελική του μορφή στις 22 Σεπτεμβρίου του 2002, έξι μήνες πριν από την έναρξη της στρατιωτικής επιχείρησης. Δεκτές έγιναν έξι από τις αλλαγές που εισηγήθηκε ο Αλ.Κάμπελ· μεταξύ αυτών που απορρίφθηκαν ήταν η πρόταση να αντικατασταθεί με το ρήμα «είχαν» η φράση ότι οι γιοι του Σαντάμ Χουσεΐν «μπορεί να είχαν» την εξουσία να εξαπολύσουν χημικά όπλα. Ο ίδιος αναφέρει ακόμη στην επιστολή του ότι  μολονότι δεν υπήρχαν αρκετές πληροφορίες που να βεβαιώνουν ότι το Ιράκ κατείχε ουράνιο, είχε εισηγηθεί να διατηρηθεί στο κείμενο η φράση ότι «η Βαγδάτη προσπαθεί να το αποκτήσει». 

Ο άνθρωπος του Μπλαιρ, σε εκλογές και σε πολέμους ήταν κ Κάμπελ 

Η “πολιτική φιλοσοφία” του Σεγκελά την οποία ασπαζόταν και ο Κάμπελ, (δεν είναι τυχαίο το ότι έγραψε και μέρος του επιλόγου  του βιβλίου του Σεγκελά "Le pouvoir dans la peau (η εξουσία στο πετσί μου)  συνοψίζεται ως εξής: 

Ο μηχανισμός εκλογής είναι ταυτόσημος με τον ερωτικό. Ο νικητής των εκλογών  δηλαδή, προσδιορίζεται ως προτίμηση των ψηφοφόρων. Όπως ακριβώς το να ξανακερδίσεις την  προτίμηση του ή της συζύγου σου που έχει αρχίσει να κοιτάζει αλλού.

Στις δύο παραπάνω περιπτώσεις, οι spin doctors εκμεταλλεύτηκαν έξυπνα (σατανικά θα το έλεγα εγώ) την χημική αντίδραση που συμβαίνει στον νωτιαίο μυελό των ανθρώπων, μήτρα των αντανακλαστικών  και των αυτομάτων αντιδράσεων και βέβαια το θυμικό, ολόκληρων λαών. Ο Σεγκελά εκμεταλλεύτηκε την ερωτική υπόσταση και έλξη του υποκειμένου του (Μιτεράν) ενώ ο Κάμπελ χρησιμοποίησε τον τρόμο παραφράζοντας εκθέσεις και κάνοντας παρεμβάσεις που θα οδηγούσαν την πληροφορία κατευθείαν στο  κέντρο του φόβου, παρακάμπτοντας τον μετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου, το μέρος δηλαδή που λαμβάνει χώρα η λογική πεπεξεργασία.

Πέρα από τον Ατλαντικό, οι περιπτώσεις αυτές είναι απειράριθμες -ως πρώτοι διδάξαντες- και ως εκ τούτου δεν θα αναφερθώ γιατί στο τέλος, αντί για ποστ θα προκύψει βιβλίο. 

Η δεκαετίες του 80, του 90 και η πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, χαρακτηρίστηκαν από την υποχώρηση των ιδεολογιών ως προβαλλόμενο ιδεώδες και την επικράτηση των επικοινωνιακών μαγγανειών των spin  doctors. Αυτοί οι τύποι εκμεταλλεύτηκαν την μετάβαση του σκεπτόμενου ανθρώπου (κατά ορισμό αντίστοιχος του Homo sapiens) στον Homo TV. Δεν είχε σημασία "τι σκέπτεται ο κόσμος" για τον προβαλλόμενο. Αυτό θα το παρέκαμπτε ο spin doctor αν έκανε τον κόσμο να ερωτευτεί τον πελάτη του (δηλαδή το επικοινωνιακό υποκείμενο). Και δεν είχε σημασία γιατί, 

α. με τον διαφημιστικό βομβαρδισμό σταματούσε, ο ήδη υπολειτουργών εγκέφαλος του ανθρώπου, να σκέφτεται.

β. Τα καθάρματα μπορεί να είναι και πιο γοητευτικά

Την ίδια εποχή καλλιεργούνται και τα ιδεολογήματα και οι αφορισμοί περί "τέλους των ιδεολογιών" ή "τέλους της Ιστορίας". 

Αυτά λοιπόν συνέβαιναν την εποχή του τέλους των υποχωρήσεων του Κεφαλαίου και των παροχών  εκ μέρους του, μέρους του πλούτου, προκειμένου να προστατεύσει το μεγαλύτερο μέρος του, για τον  εαυτό του. Και συνέβαιναν μόνο στην Ευρώπη και την Βόρεια Αμερική. Και στην Ωκεανία βέβαια, ως "ξασπρισμένο κομμάτι της πάλαι ποτέ Κοινοπολιτείας. 

Στον νοτιοαμερικάνικο κώνο, στο κέντρο της υπερατλαντικής ηπείρου, στην Ασία και την Αφρική, δεν έπρεπε να γίνουν τέτοιες υποχωρήσεις αφού εκεί ήταν η πηγές των πρώτων υλών και της εργατικής δύναμης. Εκεί δεν δούλευε ο spin doctor. Εκεί δούλευε ο στρατηγός και τα όπλα του, ο μεγαλέμπορος ναρκωτικών και το καρτέλ του.

Πως δούλεψαν οι spin doctors

Σύμφωνα με τον καθηγητή επικοινωνίας Norbert Bolz, η μετατροπή του πολιτικού υποκειμένου, μέσω  της προβολής σε ερωτικό "είδωλο",  οφείλεται στο γεγονός ότι «το κρίσιμο κοινό για την αυτοέκθεση  του πολιτικού ηγέτη δεν είναι πια το κοινοβούλιο», αλλά τα μαζικά μέσα. Το αποτέλεσμα είναι η  πολιτική επικοινωνία να διαμορφώνεται με όρους μαζικών μέσων, δηλαδή ως μία «ενότητα  ειδήσεων, διαφήμισης  και διασκέδασης» που ο Bolz αποκαλεί «politainement» (και δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι οι spin doctors, οι ορχηστρωτές του «politainment», προέρχονται, σχεδόν αποκλειστικά, από τους  χώρους τη δημοσιογραφίας, της διαφήμισης και της ψυχαγωγίας)*. 

Η διαπίστωση του καθηγητή είναι ακριβέστατη, σχεδόν ποιητική (ή ιατρική θα μπορούσε να πει κάποιος). Αυτό που δίνει όμως, πίσω από τις γραμμές της φράσης, είναι η διαπίστωση ενός όπλου του συστήματος  να διαιωνίζεται -κλωνοποιείται-  εσαεί. Σαν τους κλωνοποιημένους βατράχους του Ρόρβικ**  που σε εργαστηριακές συνθήκες, ο διακεκριμένος βιολόγος ισχυριζόταν ότι θα μπορούσε να  αναπαράγει αντίγραφα του αρχικού βατράχου, για πάντα, εξασφαλίζοντας έτσι την αναθασία του αρχικού μοντέλου. 

Έτσι, όπως το σύμπτωμα μπορεί και να αποκαλύψει την ασθένεια, έτσι και το σύμπτωμα των spin  doctors, αποκαλύπτει την κατάσταση ασθενείας στην οποία έχει περιπέσει η κοινωνία και η χώρα  πλην όμως, δεν μας προσδιορίζει επακριβώς την ασθένεια. Ίσως γιατί η ασθένεια είναι πολύ σύνθετη και με  τα χρόνια που ζούμε μαζί της έχει υποστεί άπειρες μεταλλάξεις η ίδια, αλλά και η αντιληπτική μας ικανότητα (ως κοινωνία). Βρισκόμαστε σε μία απολίτικη κατάσταση, όπου διαθέτουμε Σύνταγμα και  νόμους που διατυπώνουν ή υπονοούν προτάγματα ελευθερίας γνώμης και λόγου, που προϋποθέτουν  κριτική σκέψη από τον πολίτη. Μία κριτική σκέψη που απαιτεί πολιτική παιδεία, την οποία το δομημένο  από τις εξουσίες σύστημα μας, την έχει εξοβελίσει. Είναι ακόμα μία αντίφαση του συστήματος η οποία  όμως, είναι πολύ χρήσιμο -για το σύστημα- εργαλείο διακυβέρνησης. Ο πολίτης καλούμενος να κρίνει, αντιμετωπίζει το πρόβλημα της ανυπαρξίας βασικών δεδομένων, λόγω της ανεπάρκειας γνώσης αλλά και λόγω πληθωρισμού πληροφοριών. Οι πληροφορίες είναι σαν τον θόρυβο την ώρα που προσπαθείς  να ακούσεις ένα τραγούδι. Το αποτέλεσμα είναι στο τέλος, να έχεις ακούσει  όλο τον θόρυβο (τις πληροφορίες) και να μην έχεις καταφέρει να ακούσεςι το τραγούδι (τη γνώση ή την κρίσιμη πληροφορία που θα μπορούσες να επεξεργαστείς κριτικά ως πολίτης). Η καταιγίδα πληροφοριών, η "ηχορρύπανση"  αυτή, είναι άλλο ένα εργαλείο των spin doctors, στην διαδικασία παραγωγής υποκειμένων ευάλωτων στη σαγήνη που θα αποδώσουν με φτηνά τεχνάσματα, στον πελάτη τους. Ο παραζαλισμένος άνθρωπος  πιάνεται εύκολα και ακόμα ευκολότερα όταν αφεθεί να νομίζει, πως αποφασίζει μόνος του. 

Με όλα τα παραπάνω, αναρωτιέμαι πολύ συχνά, σχεδόν καθημερινά, αν η αριστερή προοπτική και οι  φορείς της έχουν το δικαίωμα να χρησιμοποιούν τους spin doctows (ο όρος επικοινωνιολόγος είναι  ψευδεπίγραφος  γιατί υπονοοεί ακαδημαϊκή ιδιότητα για  κάτι που δεν είναι παρά επαγγελματική  εμπειρία). Η επικράτηση των επιτηδείων εις βάρος της γνώσης.

Η Αριστερά είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να ανακατευτούν "επικοινωνιολόγοι" στην προβολή της είτε  ακόμα χειρότερα στη διαμόρφωση του πολιτικού προτάγματος της. Όχι ως πολίτες αλλά ως επαγγελματίες. 

Η Αριστερά συζητάει με πολιτικά επιχειρήματα.  O spin doctor μιλάει με στατιστικά ευρήματα . 
Η Αριστερά ακούει. Ο spin doctor κάνει πως ακούει.
Η Αριστερά ζητάει ενεργούς πολίτες. Ο spin doctor ζητάει πρόθυμα και απονευρωμένα υποχείρια.
H Αριστερά αναλύει την πραγματική εικόνα. Ο spin doctor συνθέτει την πλαστή εικόνα.

Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στις ερχόμενες τριπλές εκλογές είναι η ριζοσπαστικοποίηση και η ωρίμανση του εκλογικού σώματος. 

-Ούτε το ένα ούτε το άλλο επιτυγχάνονται με "επικοινωνιολόγους" - διαφημιστές και τα ψέματα τους. 
-Και τα δύο  επιτυγχάνονται*** με την άμεση και αδιαμεσολάβητη  επικοινωνία του αριστερού προτάγματος. Και τα δύο ξεθωριάζουν αν ανατεθούν σε διαμεσολαβητές, που  συνήθως είναι διαφημιστικές εταιρείες και διάφοροι "επικοινωνιολόγοι". 

Πρώτοι που πρέπει να αξιώσουν την κατάργηση των διαμεσολαβητών αυτών, είναι οι πολίτες, εφόσον και η αριστερά τους πλησιάσει και μεταδώσει το μήνυμα της καθαρό και αδιαμεσολάβητο.

Εκλογές έρχονται και μάλιστα τριπλές. Ιδού η Ρόδος.


_________________________________
*    από εδώ άρθρο της Έλλης Τσιφόρου)
**  Σοβιετικός βιολόγος
***Λόγω της ειλικρίνειας που θα απαιτούσε ένας ενεργός πολίτης ή κάποιος ο οποίος προσδιορίζει  σοβαρά τον εαυτό του ως "δημοκρατικό" ή ως "αριστερό"

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου