Ποιό το ζητούμενο;

Δεν έχεις Όλυμπε θεούς,

μήτε λεβέντες η Όσσα,

ραγιάδες έχεις, μάνα Γη,

σκυφτούς για το χαράτσι,

κούφιοι κι οκνοί καταφρονούν

την θεία τραχιά σου γλώσσα,

των Ευρωπαίων περίγελα

και των αρχαίων παλιάτσοι!

--Κωστής Παλαμάς--

Δεν είναι απλώς μια κρίση αυτό που συμβαίνει στη χώρα μας, στην Ευρώπη και στον κόσμο όλο. Είναι το φυσικό αποτέλεσμα μιας πορείας ενός συστήματος που έχει επαναλάβει τις διαδικασίες κρίσεως τα τελευταία εκατό χρόνια.

Δεν είναι μια κρίση οικονομική αυτό που συμβαίνει. Είναι μια βαθιά πολιτική κρίση. Μια κρίση που συνέβη επειδή πρώτα εξέπεσαν όλες οι αξίες που μας ένωναν σαν κοινωνία, επειδή σταμάτησε η δικαιοσύνη να υπηρετεί τον λαό και ο λαός δεν ενδιαφέρθηκε.

Υπάρχει ευθύνη σε όλους μας, είναι αλήθεια, αλλά υπάρχει και κλιμάκωση των ευθυνών. Μπορεί να πάψαμε να είμαστε πολίτες και να πέσαμε σε ένα λήθαργο ευδαιμονίας με δανεικά αλλά οι πολιτικές ηγεσίες έκαναν ότι μπορούσαν για να συμβεί αυτό. Εξαγόρασαν ψήφους και συνειδήσεις αφειδώς στις πλάτες όλων μας. Και ενώ τώρα καλούμαστε να πληρώσουμε τους υπερβολικούς τόκους της ζωής που κάναμε – αλλά και των μιζών που έκλεψαν για να κάνουν υποβρύχια βίλλες, off shore και λογαριασμούς στην Ελβετία.

Μην έχουμε όμως αυταπάτες. Δεν μπορούμε να ξαναγυρίσουμε στο 2008. Δεν υπάρχει ούτε χρόνος ούτε τα χρήματα – σε αυτό τουλάχιστον το σύστημα. Έτσι, αφού αποδεχτούμε αυτό το γεγονός, πρέπει να καταλάβουμε τι έγινε για να μη ξαναφτάσουμε εδώ που φτάσαμε.

Το κοινοβουλευτικό σύστημα από φύση του είναι κλειστό και με σκοτεινά μέρη στην άσκηση της εξουσίας. Ο ψηφοφόρος καλείται μια φορά κάθε τέσσερα χρόνια να δώσει μια λευκή κόλλα με την υπογραφή του στο τέλος. Εκεί πάνω γράφονται οι όροι εκπροσώπησης όπως θέλει ο εκπρόσωπος. Ο εντολέας δεν μπορεί από κει και μετά να κάνει τίποτα. Μάλιστα αν αντιδράσει, διότι αυτά που πράττει ο εντολοδόχος του είναι αντίθετα από αυτά που θέλει ο εντολέας ή που έταξε ο πολιτευτής, τότε συναντά απέναντί του ολόκληρο το κρατικό σύστημα καταστολής το οποίο τον αντιμετωπίζει ως εν δυνάμει κίνδυνο για τη Δημοκρατία.

Στην Ελλάδα ειδικά υπάρχει και η ιδιότυπη διαπλοκή των εξουσιών πάνω στο πρόσωπο του βουλευτή. Αυτός είναι νομοθετική εξουσία και ταυτόχρονα εν δυνάμει εκτελεστική, αφού μπορεί να συμμετάσχει στην κυβέρνηση. Επίσης αυτό το ίδιο πρόσωπο διορίζει την ανώτατη δικαστική εξουσία ενώ δεν μπορεί να εκδοθεί προς αυτήν αν δεν το αποφασίσει το ίδιο.

Το πρόβλημα που θα οδηγεί το σύστημα ξανά και ξανά στο ίδιο αποτέλεσμα που βιώνουμε σήμερα είναι ότι δεν εκπροσωπείται ο πραγματικός άνθρωπος μέσα στα κέντρα εξουσίας. Αν αυτό συνέβαινε τότε 1^ον θα συμμετείχε ο πολίτης, με τις ανησυχίες του, τα προβλήματά του και την καθημερινότητά του – το κοινό περί δικαίου αίσθημα – ως πραγματικό πρόσωπο και ιδιότητα στις θεσπισμένες εξουσίες. 2^ον Θα έσπαγαν τα στεγανά της εξουσίας και θα άνοιγαν δίαυλοι επικοινωνίας με την κοινωνία, κάνοντας έτσι δυσκολότερη τη διαφθορά. Είναι γνωστό άλλωστε ότι οι λίγοι διαφθείρονται πιο εύκολα από τους πολλούς.

Αυτό είναι το πρόταγμα που πρέπει να μας οδηγήσει για μια δίκαιη, κατ’ αρχάς, κοινωνία.

Μόνο το όραμα αποτελεί την ικανή και αναγκαία κινητήρια δύναμη για να γκρεμιστεί το τείχος του νοητού αδιεξόδου. Το όραμα δεν μπορεί παρά να είναι πρωτοπόρο, ρηξικέλευθο με δυναμική. Το όραμα της εγκαθίδρυσης ενός νέου συστήματος όχι εξουσίας αλλά πολιτικής που θα βασίζεται σε γενικές αρχές της ίδιας της φύσης της Δημοκρατίας.

1^ον Η διάχυση της εξουσίας σε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους. Όσο πιο πολύ διαχέεται η εξουσία τόσο θα μεγαλώνει η πιθανότητα ελέγχου και αποκάλυψης της διαφθοράς. Είναι πιο εύκολο να διαφθαρούν οι λίγοι παρά οι πολλοί.

2^ον Η εισαγωγή της τυχαιότητας στο σύστημα. Η τυχαιότητα δρα ως δικλείδα ασφαλείας στη δημιουργία των στεγανών της εξουσίας.

Για να επιτευχθούν τα παραπάνω πρέπει να εισέλθει στην πολιτική η νέα, και παλιά όσο και η επινόηση της Δημοκρατίας, έννοια του κληρωτού, «δημοκρατικόν εστί κληρωτόν, το δε αιρετόν ολιγαρχικόν». Πιο σαφές δεν γίνεται από αυτό.

Βασισμένοι σε αυτές τις απλές αρχές συγκεκριμένα πράγματα που είναι εφαρμόσιμα στην πράξη μπορούν να οδηγήσουν σε ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης, πιο ανοιχτό ώστε να ελέγχεται. Ένα σύστημα που θα είναι δίκαιο και θα προάγει την ισονομία. Απλοί πολίτες θα το διασφαλίζουν αυτό , θα μεταφέρουν το κοινό περί δικαίου αίσθημα στην εξουσία και την εμπειρία της πραγματικής ζωής τους στον μηχανισμό λήψης αποφάσεων.

Ας μη ζητήσει η θεσμικά εκλεγμένη αριστερά την εξουσία αλλά ένα άλλο μοντέλο εξουσίας που θα ενώσει τους πολίτες στην αποδοχή του ως την εναλλακτική πρόταση που θα οδηγήσει σε λύσεις αποδεκτές από τον λαό.

Προτάσεις από έναν δεν έχουν νόημα. Προτάσεις από τον καθένα είναι τα πάντα, και αυτό είναι το πνεύμα που πρέπει να μας διέπει:

1.      Εθνοσυνέλευση και νέο Σύνταγμα ΤΩΡΑ. (Τα τέσσερα πρώτα άρθρα του συντάγματος είναι αυτά που οι συνταγματολόγοι ονομάζουν «σκληρό πυρήνα». Αν αλλάξουν αυτά τα άρθρα, ή για να αλλάξουν αυτά τα άρθρα, πρέπει να ανατραπεί το πολίτευμα.

2.      Απλή και μόνο αναλογική σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις.

3.      Πρέπει να εισαχθεί στην πολιτική η έννοια του κληρωτού, αυτού που θα κληρωθεί σε μια θέση, γιατί στη δημοκρατία οι πολίτες πρέπει να μπορούν να αναλάβουν οποιαδήποτε θέση διακυβέρνησης. Η θέσεις των κληρωτών θα είναι στην νομοθετική εξουσία, όπου θα εκφράζουν το κοινό περί δικαίου αίσθημα.

4.      Τα λευκά ψηφοδέλτια θα ακυρώνουν θέσεις από τους κομματικούς σχηματισμούς και θα τις δίνουν σε νέους κληρωτούς. Οι θέσεις θα αφαιρούνται ποσοστιαία. 10% λευκά τότε 10% αφαίρεση θέσεων.

5.      Η θέση του κληρωτού θα είναι περιορισμένης διάρκειας ώστε να εναλλάσσονται τα πρόσωπα. Ίσως εξάμηνο ή ετήσιο το πολύ.

6.      Η νομοθετική εξουσία θα αποκοπεί πλήρως από την εκτελεστική. Ο βουλευτής στη θητεία του δεν θα μπορεί να γίνει υπουργός. Αν κάνει σωστή δουλειά με τους νόμους ας βάλει υποψηφιότητα για εκτελεστικός (κυβέρνηση)

7.      Οποιοσδήποτε βουλευτής μπορεί να ανακληθεί σε κάθε έτος αν ζητηθεί από ορισμένο αριθμό πολιτών (τα 2/3 ίσως) της περιφέρειάς του. Αν κάποιος με ξεγέλασε και πήρε την ψήφο μου ή απλώς διαπίστωσα την ανεπάρκειά του τότε δεν είναι δυνατόν να τον λούζομαι για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, άσε που είναι επικίνδυνο.

8.      Η εκτελεστική εξουσία θα ψηφίζεται. Δεν καταλαβαίνω γιατί να μη γνωρίζω από πριν ποιος θα είναι ο υπουργός οικονομικών, ή οι υποψήφιοι υπουργοί οικονομικών. Δεν θέλω εκπλήξεις σε αυτούς που θα κυβερνήσουν. Υπάρχει κίνδυνος να μου λένε «Μαζί τα φάγαμε». Και εδώ μπορεί να ισχύσει η ανάκληση και πάλι το ποσοστό και ο χρόνος είναι συζητήσιμα.

9.      Παρόμοιες οι διαδικασίες και στην δικαστική εξουσία, δεν είναι δυνατόν να διορίζονται οι δικαστές και να είναι τσιράκια της αδιάσπαστης εκτελεστικής-νομοθετικής εξουσίας.

10.   Αποκομματικοποιήση του κράτους, πολύ βασικό. Στην Ελλάδα δεν έχουμε δημόσιο έχουμε κομματικό κράτος. Το ΑΣΕΠ που καταστρατηγήθηκε από παντού πρέπει να γίνει μόνη πηγή εισόδου στο δημόσιο χωρίς παρεκκλίσεις.Το πώς θα ισχυροποιηθεί και πως θα λειτουργήσει θα πρέπει να το πουν πιο ειδικοί.

11.   Δεν θα γίνεται αναθεώρηση του Συντάγματος χωρίς δημοψήφισμα

12.   Δεν θα περνά προϋπολογισμός χωρίς δημοψήφισμα

13.   Δεν είναι δυνατόν να υπογράφεται μνημόνιο χωρίς δημοψήφισμα

14.   Δεν θα υπάρχει καμία ασυλία για όλους του δημόσιους υπαλλήλους.

15.   Για κάποιον που μπαίνει στην πολιτική θα καταγράφεται η περιουσία του και βγαίνοντας θα ελέγχεται, μην έχει πολλά σπίτια και πολλές offshore.

16.   Η τεχνολογία επιτρέπει πια τη συμμετοχή των πολιτών στην άσκηση της εξουσίας ανεξαρτήτως του αριθμού τους.

17.   Ένας ικανός αριθμός πολιτών μπορεί να προκαλέσει δημοψήφισμα για οποιονδήποτε λόγο.

18.   Μπορεί, με συγκεκριμένες συνθήκες που δεν τις ξέρω, να ανακαλέσει κυβερνητικό ή βουλευτή ή συνδικαλιστή. Τα δικαστήρια, δεν ξέρω από ποιόν βαθμό, θα στελεχώνονται με σώμα ενόρκων για να μεταφέρουν την αίσθηση δικαίου της κοινωνίας.

19.   Η διάρκεια της κυβερνητικής, βουλευτικής, δικαστικής και συνδικαλιστικής θητείας θα είναι δύο τετραετίες μόνο. Ας ανανεωνόμαστε συνεχώς, κανείς δεν είναι αλάνθαστος και αυθεντία.

20.   Δύο ανακλήσεις από το αξίωμα στερεί το δικαίωμα στη συμμετοχή για να ξαναλάβει κάποιος αξίωμα, ίσως για δέκα χρόνια – να θυμίζει εξοστρακισμό.

21.   Στο τέλος κάθε θητείας γίνεται απολογισμός από σώμα ευθύνων (θα συγκροτείται προσωρινά, ίσως με κλήρωση ειδικών) και θα ελέγχει αν αυτά που ελέχθησαν προεκλογικά έγιναν και αν όχι για ποιόν λόγο. Θα πρέπει και εδώ να θεσμοθετηθούν ποινές με κάποιο τρόπο. Πρέπει να πάψουν τα προεκλογικά προγράμματα να είναι εκθέσεις ιδεών τρίτης δημοτικού και να λέει κάθε ένας ότι του έρθει για να βγει.

22.   Τα ίδια που ισχύουν για τους βουλευτές και τον τρόπο εκπροσώπησης θα ισχύουν και στην εκπροσώπηση στον συνδικαλισμό για να μην έχουμε εργατοπατέρες.

Ας απαιτηθεί από τον κόσμο ένα μοντέλο πολιτικής διακυβέρνησης όπου οι πολίτες θα έχουν την ευθύνη.